OUR LONNIE WAS OVER THE OCEAN!
Exclusief interview met Dr. Lonnie Swith
Tekst: Jan Temmink Foto: Dragan Tasic
Artikel uit Turning Wheel 2008-1
De beroemde Amerikaans organist Dr. Lonnie Smith (bekend van de tulband) trad onlangs op in Nederland. Redactielid Jan Temmink wist hem te strikken voor een interview en dat leverde een onvergetelijke ervaring op.
Op vrijdagavond heel relaxt wandelen met Dr. Lonnie Smith door de binnenstad van
Enschede. Een ervaring voor het leven! The Doctor was namelijk nogal nonchalant ten aanzien van verkeersregels. Voetgangers maken normaal gesproken gebruik van zebrapaden bij het oversteken. The Doctor echter (gebruikmakend van een wandelstok) steekt gewoon willekeurig over. En ik moet zeggen, de doorsnee Twentse automobilist anticipeert hierop, neemt gas terug en geeft ons voorrang. Of zou het komen door de kleding van The Doctor? Misschien hebben ze hem aangezien voor de goedheiligman, die een maand te vroeg in Nederland is gearriveerd.
Hoe dan ook, heel gemoedelijk hebben we De Tor (het jazzpodium van Twente) bereikt voor een machtig optreden. Enschede was het eerste van een zevental concerten in Nederland, Duitsland en Zwitserland, samen met het jazztrio onder leiding van Martien Oster. Tijdens dit interview met The Doctor heb ik een opmerkelijke ontdekking gedaan: dank zij Dr. Lonnie Smith weten we nu waarvoor de afkorting B3 eigenlijk staat!
Jazztrio
Verschillende verenigingsleden hebben The Doctor bezocht tijdens zijn tournee door Nederland. Na Enschede heeft hij gespeeld in Den Helder, Hannover, Brugge, Amsterdam (Bimhuis), Zürich en Düsseldorf. In het Bimhuis zijn bovendien tv-opnamen gemaakt voor het VPRO-programma Vrije Geluiden.
Acht jaar geleden was gitarist Martien Oster op het North Sea Jazz Festival. Hij zag daar een optreden van Dr. Lonnie Smith, de Hammondorganist uit de band van gitarist George Benson. Oster vroeg The Doctor om een keer samen te spelen. Het antwoord was zoals altijd erg nuchter: 'Waarom regel je het niet gewoon.'
Oster heeft toen zelf contact gezocht in Londen tijdens een optreden in de club van Ronnie Scott. Vijf jaar geleden maakten Oster en zijn formatie ook al een tournee met The Doctor. En dat hebben zij nu weer gedaan in oktober/november 2007. Samen met altsaxofonist Juan Martinez en drummer Gijs Dijkhuizen was het weer ouderwets 'grooven'. The Doctor trekt het trio volledig mee in de muzikale opbouw van de verschillende nummers
'I walk like Michael Jackson!'
De (ook van oorsprong) Amerikaanse organist Dr. Lonnie Smith draagt altijd een tulband in het openbare leven. Hij is heel vriendelijk en toegankelijk in de omgang. Maar als je hem naar die doctorstitel vraagt, dan krijg je altijd een cryptisch antwoord. Het meest waarschijnlijk is dat hij die bijnaam heeft overgehouden aan zijn werk in de Motown-studio's. In die tijd heeft hij arrangementen in elkaar 'gedokterd' voor onder andere Gladys Knight & The Pips.
Ook een onderdeel van zijn imago is de wandelstok. In de binnenstad van Enschede leek de wandelstok een functioneel hulpmiddel te zijn. Toen we echter in De Tor kwamen, was dit duidelijk anders. Na de eerste set gingen we naar boven voor het interview. Deze trap was nogal steil en gebogen. Vandaar mijn waarschuwing aan The Doctor om het rustig aan te doen bij de afdaling. The Doctor reageerde toen met een volledig opgeheven wandelstok: "Hé man, don't worry, I walk like Michael Jackson!" En in no time had hij de onderste trede bereikt.
Hoe dan ook, bij het spelen op de C3 in Enschede (en een week later de B3 in Amsterdam) was de wandelstok 'zeer functioneel'. De stok past namelijk exact op de lessenaar van het orgel.( zie foto onder)
De start/run-switches worden net niet geraakt. En opmerkelijk genoeg komt zelfs de houtkleur van de wandelstok overeen met de Hammond. Hadden ze vroeger in Chicago ook een houtdraaierij voor accessoires? Toch nog een keer goed die productiefilm bekijken.
Het backstage interview
De voorbereiding van het interview is erg zorgvuldig geweest. Vereningslid Jan Hogenboom had dit gesprek gepland voorafgaand aan het optreden. Die avond blijkt The Doctor echter moeilijk aanspreekbaar. Twee leden van het jazztrio zijn namelijk nog onderweg in de vrijdagavondfiles. Er is zelfs geen tijd voor de soundcheck. Vandaar ons bezoek aan het hotel voor het interview. Kort voor het optreden komt The Doctor met Martien en Juan naar de lounge voor vertrek naar De Tor. Het interview moet dan maar later, in dit geval backstage tussen de eerste en tweede set. Dat levert het volgende op:
Wat is uw relatie met de B3?
"Het is een huwelijk."
Wanneer is dit huwelijk begonnen?
"Toen ik twintig was. Vrij laat eigenlijk. Mijn eerste orgel heb ik gekregen van Art Kubera. Hij had een muziekwinkel( in dit pand)
en ik zat daar elke dag tot sluitingstijd te spelen. Op een dag zei hij: "Waarom zit je hier elke dag tot sluitingstijd?" Ik antwoordde: "Als ik een orgel had, zou ik kunnen werken. En als ik kan werken, kan ik m'n brood verdienen." Op een dag kwam ik en sloot hij z'n winkel.
Hij nam me mee naar achteren en daar stond een gloednieuw Hammondorgel. Mijn ogen schitterden en hij zei: "Als je hem hier weg krijgt, dan mag je hem hebben." Ik heb trouwens nog steeds contact met Art. Ik zag hem vorig jaar nog. Hij is echt mijn engel!"
Was u toen ook al musicus?
"Ik was zanger, voornamelijk gospel en spirituals. En met mijn moeder ging ik scatten. Maar ik speelde toen ook erg graag op Hammond."
Hoe hebben gospel en blues uw muzikale ontwikkeling beïnvloed?
"Mijn moeder, mijn oom, mijn tantes, mijn oma en mijn zuster zongen allemaal gospelmuziek. In de kerk hadden ze vrijwel standaard een Hammond of piano. De sound van de Hammond sprak mij erg aan. Met het spelen van blues leg je de basis om door te groeien naar de jazz."
U heeft de B3 wel eens betiteld als een '425 pound beast'. Waarom is het een beest voor u?
"Het is niet echt een beest. Het heeft alle elementen zoals de wind, de donder, de zon, de maan en het water. Maar als ik zeg beest, dan bedoel ik daarmee 'zwaar'."
Wat is uw mening als professioneel musicus over het samenwerken met platenmaatschappijen als Columbia Records en Blue Notes Records?
"John Hammond zat bij Columbia. Hij stuurde George Benson en mij ook hier naar toe. En later zijn wij beiden ook overgestapt naar Blue Notes Records. Dit was een heel plezierige tijd."
Was de verhuizing naar New York City en het spelen in het George Benson's Quartet belangrijk voor uw muzikale ontwikkeling?
"Jazeker. George is werkelijk een topgitarist. Er waren bedrijven die ons vroegen om te spelen. Er was met hem werkelijk een goede match. Hij kan hier nu komen om te spelen, geen probleem. Er zou meteen weer een click zijn."
Welke muziekstijl heeft uw voorkeur: acid-jazz, jazz of funk?
"Jazz. Ja, jazz en klassieke muziek ook. Ik bedoel dan wat ik ook mooi vind."
Welke activiteiten zijn voor u momenteel het belangrijkst: studio-opnames, masterclasses, concerten of spelen met uw trio in de Verenigde Staten?
"Allemaal zijn ze belangrijk. Als je een masterclass doet, heb je veel jonge mensen die je helpt. Het is een kwestie van 'geven'. Maar met een concert heb je maar één dag om het goed te doen. Ook al is het geluid slecht, je moet toch doorgaan."
De afsluiting was overigens wel een heel krachtige uitspraak, gebaseerd op een diepgaande levensfilosofie: "I don’t want to die rich, but I want to have a rich living. Playing with top jazz musicians gives me this feeling."
De verklaring van B3 zal u niet zijn ontgaan in dit verhaal: "The B3 is a Beast for playing like sunlight (1), rain (2) und thunder (3)." Oftewel een instrument voor een lach, verdriet en geluk.
Dit interview met Dr. Lonnie Smith was een belevenis. Hoe hij omgaat met collega's, publiek en de pers getuigt van een grote liefde voor het vak en de medemens. In deze korte ontmoeting in Enschede heb ik The Doctor kunnen waarderen als een echt gevoelsmens die contacten in no time weet uit te bouwen tot relaties.
Hier nog een paar prachtige opnames:
https://www.youtube.com/watch?v=WcI3NY46Ooo
Hier een heerlijk intervieuw in het A'damse Bimhuis:
https://www.youtube.com/watch?v=g0ieCmTEvy0&feature=related
◄